Değerli takipçiler, otizm genetik mi değil mi ailelerin en çok merak ettikleri konulardan biri bu.
Bilim dünyası bu konu için % 80 civarında genetik yatkınlık % 20 civarında çevresel faktörlerin etkisi olduğunu söyler.
Ancak aileler şaşırır bu duruma nasıl yani sülalemizde hiç otizmli yok.
Aileler de haklı bilim insanları da aslında.
Çünkü otizm epigenetiktir.
Bu konuyu önce meşhur bir fıkra ile anlatalım:
Darwin ve Freud birgün bir birahaneye gitmişler. Birahanenin bir köşesinde bir anne ile kızı dertli dertli içki içiyormuş. Anne, kapıdan içeri giren Darwin ve Freud’u görünce çok sevinmiş, hemen yanlarına gitmiş ve „Ey dahiler sizi gördüğüme çok sevindim, kızımın büyük bir derdi var bu derdin ne olduğunu ancak siz bilebilirsiniz.” demiş.
– Darwin ve Freud merakla „Kızınızın neyi var„ diye sormuş.
– Anne, „Kızımın ruh hali çok bozuk, hiç mutlu olamıyorum, sürekli kötümser, hep kötü şeyler düşünüyor, hep kavga çıkartıyor, sürekli ölümü düşünüyor“
– Darwin hiç düşünmeden hemen „Sorun Genetik“ demiş.
– Freud „Hayır sorun anneden kaynaklanıyor“ demiş.
– Anne şaşkınlıkla bir Darwine bir de Freuda bakmış ve “Hanginiz doğru söylüyor” diye çaresizce sormuş.
Tam o sırada tesadüfen içeriye giren Conrad Waddington sorunun cevabını vermiş; “ikise de doğru söylüyor, sorun Epigenetik“ demiş.
Epigenetik kısaca deneyimlerin genetiğe aktarılışıdır. Genetik olmayan kalıtsallıktır. Hücreyi ya da organizmayı doğrudan etkileyen ancak dna dizisinde hiçbir değişiklik gerçekleşmeyen gen değişiklikleridir. Gendeki değişikliklerin, hücre bölünmesi boyunca bir nesilden diğerine geçebilmesi olayıdır.
Yani otizmin bu kadar artmasını genetik yatkınlığın çevresel faktörlerle etkileşime girmesi sonucu epigenetik etkiyle açıklayabiliriz.
Aynı çevresel etkilere maruz kalıyoruz ama kiminin çocuğu otizmli olurken kiminin ki otizmli olmuyor.
Yani özetle bugün otizmli olan çocukların çoğu 100 yıl önce aynı anne babadan doğsalardı muhtemelen otizmli olmayacaklardı.
Aşağıdaki videoyu da izlerseniz konu daha iyi anlaşılacaktır:
Not: Epigenetik, DNA dizisindeki değişikliklerden kaynaklanmayan, ama aynı zamanda ırsi olan, gen ifadesi değişikliklerini inceleyen bilim dalıdır. Yaşam stili, beslenme alışkanlığı, spor gibi çevresel faktörlerin genlerin aktivitesini düşürmesi veya yükseltmesi ile ortaya çıkan rahatsızlıkları inceler. Başka bir ifadeyle DNA dizisinde hiçbir değişiklik gerçekleşmeden genlerin fazla ya da yeterli çalışmamasından kaynaklanan durumlardır.
